Τύποι ηφαιστείων

ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Ένας ηφαιστειακός πόρος (volcanic vent) είναι ένα άνοιγμα στην επιφάνεια της Γης απ΄όπου εξέρχεται ηφαιστειακό υλικό. Κάθε ηφαίστειο διαθέτει ένα κεντρικό πόρο (central vent), πάνω από τον οποίο υπάρχει ο κεντρικός κρατήρας ή κρατήρας κορυφής(summit crater). Το ηφαιστειακό οικοδόμημα (edifice) έχει κωνικό σχήμα και δομείται από συμμετρική περίπου συσσώρευση λάβας ή/και πυροκλαστικού υλικού πέριξ του κεντρικού αγωγού. Ο κεντρικός αγωγός συνδέεται στο βάθος με το μαγματικό θάλαμο(magma chamber) που είναι ο βασικός ταμιευτήρας του ηφαιστειακού υλικού. Οι πλευρές (flanks) του ηφαιστείου είναι συνήθως ασταθείς και περιέχουν κατακόρυφες ρηγματώσεις που επικοινωνούν με τον κύριο μαγματικό θάλαμο ή με κάποιο δευτερεύοντα μαγματικό θάλαμο σε μικρότερο βάθος. Συχνά αυτές οι ρηγματώσεις αποτελούν φλέβες τροφοδοσίας πλευρικών εκρήξεων (flank eruptions) καθώς μάγμα εκχύνεται περιοδικά στις πλευρές του ηφαιστειακού οικοδομήματος. Οι εκρήξεις αυτές δημιουργούν κώνους ηφαιστειακού υλικού που ονομάζονται παρασιτικοί κώνοι (parasitic cones). Επίσης οι ρηγματώσεις μπορούν να αποτελέσουν διεξόδους διαφυγής ηφαιστειακών αερίων δημιουργώντας έτσι τις ατμίδες ή φουμαρόλες (fumaroles).

Κρατήρας κορυφής (Βεζούβιος, Ιταλία). Εικόνα: Wikipedia	Παρασιτικοί κώνοι (Mauna Kea, Χαβάη). Εικόνα: Swanson DA.	Ατμίδα με αποθέσεις θείου (Kilauea, Χαβάη). Εικόνα: Christiansen RL.
ΤΑ ΜΕΡΗ ΕΝΟΣ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟΥ
Τα μέρη ενός ηφαιστείου απεικονίζονται γραφικά στο παρακάτω σχήμα.
1. Μαγματικός θάλαμος	6. Φλέβα τροφοδοσίας	11. Παρασιτικός κώνος
2. Υπόβαθρο	7. Παλαιότερα στρώματα τέφρας	12. Ρεύματα λάβας
3. Κεντρικός αγωγός	8. Πλευρά του ηφαιστείου	13. Πλευρικός πόρος
4. Βάση του ηφαιστείου	9. Παλαιότερα ρεύματα λάβας	14. Κεντρικός κρατήρας
5. Παρείσακτη κοίτη	10. Κεντρικός πόρος	15. Σύννεφο στάχτης
ΚΥΡΙΟΙ ΤΥΠΟΙ ΗΦΑΙΣΤΕΙΩΝ
Μολονότι η ιστορία κάθε ηφαιστείου είναι ξεχωριστή, τα περισσότερα ηφαίστεια εμπίπτουν σε τρεις βασικούς τύπους που βασίζεται κυρίως στην εκρηκτική δράση, τη μορφή και τη σύστασή τους όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα.
ΤΥΠΟΣ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟΥ ΣΧΗΜΑ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΥΠΟΣ ΕΚΡΗΞΗΣ Κώνος σκωριών Βασαλτική τέφρα. Ενίοτε ανδεσιτική. Στρόμπολι Ευθείες και απότομες πλευρές. Μεγάλος κρατήρας κορυφής Ασπιδόμορφο ηφαίστειο Βασαλτικές ροές λάβας. Χαβάης Πολύ ομαλές πλευρές. Κυρτό σχήμα.  Στρωματοηφαίστειο Ποικίλει πολύ. Εναλλαγές από βασαλτικές έως ρυολιθικές λάβες και τέφρα. Μέση σύσταση ανδεσιτική. Πλινιακή Ομαλές πλευρές στα χαμηλά, απότομες πλευρές στα ψηλά. Μικρός κρατήρας κορυφής.

Κώνος σκωριών (Paricutin, Μεξικό)	Ασπιδόμορφο ηφαίστειο (Mauna Loa, Χαβάη)	Στρωματοηφαίστειο (Mayon, Φιλιππίνες)

Animation: Οι διάφοροι τύποι ηφαιστειακών σχηματισμών

ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΕΣ ΗΦΑΙΣΤΕΙΑΚΟΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

Εκτός από τους παραπάνω τρεις βασικούς τύπους ηφαιστείων υπάρχουν και άλλοι δευτερεύοντες σχηματισμοί. Για παράδειγμα, μίασχισμογενής έκρηξη (fissure eruption) μπορεί να παράγει τεράστιες ποσότητες βασαλτικού μάγματος, όμως αυτή έκρηξη δε συνοδεύεται από τη δημιουργία ενός ηφαιστειακού οικοδομήματος γύρω από ένα ηφαιστειακό κεντρικό αγωγό. Οι κώνοι συγκολλημένων σκωριών (spatter cones) και τα χορνίτο (hornitos) είναι μικροί τοπικοί σχηματισμοί που συνδέονται με μικρές σημειακές εκρήξεις, συνήθως πάνω από κάποιο ρεύμα λάβας που δεν ενώνεται με τον κεντρικό πόρο. Ιδιαίτερη μνεία χρειάζονται οιυδροηφαιστειακές εκρήξεις (hydrovolcanic eruptions) οι οποίες δημιουργούν μοναδικές ηφαιστειακές δομές.

Σχισμογενής έκρηξη (Mauna Loa, Χαβάη, 1984)	Κώνος συγκολλημένων σκωριών (Kilauea, Χαβάη, 1992)	Υδροηφαιστειακή έκρηξη (Ruapehu, Νέα Ζηλανδία, 1980)

ΠΟΤΕ ΕΝΑ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΕΝΕΡΓΟ, ΑΝΕΝΕΡΓΟ Η΄ ΕΣΒΕΣΜΕΝΟ

Τα ηφαίστεια, ανάλογα με την εκδήλωση ηφαιστειακής δράσης, χαρακτηρίζονται ως ενεργά (active), ανενεργά (inactive, dormant) ή εσβεσμένα (extinct). Εντούτοις, αυτή η κατάταξη μπορεί να είναι σχετικά υποκειμενική και ίσως ανακριβής.          Ένα ηφαίστειο θεωρείται ενεργό (active) όταν έχει εκραγεί στους ιστορικούς χρόνους. Όμως, ο ορισμός αυτός είναι ασαφής, διότι η καταγεγραμμένη ιστορία ξεκινά, για παράδειγμα, πριν κάποιες χιλιάδες χρόνια στην Ευρώπη και την Ασία, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες μόνο πριν από κάποιες εκατοντάδες χρόνια. Γενικά, οι επιστήμονες θεωρούν ένα ηφαίστειο ως ενεργό, εάν εμφανίζει σήμερα εκρηκτική δράση, ή κάποια άλλη δραστηριότητα, όπως σεισμική, ή κάποια τοπογραφική ανύψωση ή εκπομπή αερίων. Το ινστιτούτο Smithsonian έχει καταγράψει 539 ηφαίστεια με ιστορικές εκρήξεις στους ιστορικούς χρόνους.      Επιπρόσθετα, υπάρχουν 529 ηφαίστεια που δεν εξερράγησαν κατά τους ιστορικούς χρόνους, υπάρχουν όμως σαφή δεδομένα εκρηκτικής δραστηριότητας κατά τα τελευταία 10.000 χρόνια. Αυτά θεωρούνται ανενεργά (inactive, dormant), αφού είναι σε θέση να εκραγούν ξανά.        Το αν ένα ανενεργό ηφαίστειο είναι πράγματι εσβεσμένο (extinct) ή απλώς βρίσκεται σε περίοδο ηρεμίας (dormant), εξαρτάται εν μέρει από τη μέση περίοδο ηρεμίας μεταξύ των εκρήξεων. Όπως αναφέρθηκε στο κεφάλαιο της μεταβλητότητας των εκρήξεων, οι εκρηκτικές εκρήξεις (πχ. ηφαίστεια Toba και Yellowstone) έχουν περιόδους ηρεμίας της τάξης των εκατοντάδων χιλιάδων ετών, ενώ οι μη εκρηκτικές εκρήξεις (πχ. ηφαίστεια Χαβάης) έχουν περιόδους ηρεμίας με μικρή διάρκεια. Εντούτοις, η περιοχή Yellowstone που δεν έχει δόσει έκρηξη τα τελευταία 70.000 χρόνια και θα μπορούσε να θεωρηθεί ανενεργή, στην πραγματικότητα είναι ενεργή διότι εμφανίζει γρήγορο ρυθμό ανύψωσης, συχνούς σεισμούς και φυσικά ένα πολύ εκτεταμένο και ενεργό γεωθερμικό πεδίο). Από την άλλη μεριά, μικροί κώνοι σκωριών που σχηματίζονται σήμερα μπορεί να θεωρηθούν εσβεσμένοι μετά την έκρηξή τους, διότι συνήθως εκρήγνυνται μόνο μία φορά. πηγή: http://www.geo.auth.gr/765/2_landforms/21_volcano_types.htm

Πομπηία: Η πόλη που πάγωσε στο χρόνο

https://youtu.be/dY_3ggKg0Bc

    Η Πομπηία ήταν πόλη της Νότιας Ιταλίας, στην πλευρά της Τυρρηνικής θάλασσας, κοντά στη σημερινή Νάπολη. Χτίστηκε τον 5ο αιώνα π.Χ. από τους Έλληνες στις ακτές της Καμπανίας στους πρόποδες του Βεζούβιου, κοντά στη Ρώμη. Η Πομπηία έπεσε στα χέρια των Ρωμαίων και είχε επηρεαστεί πολύ από τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό. Η τοποθεσία της και το κλίμα της ήταν περίφημα, πράγμα που την έκανε το καλύτερο θέρετρο της αρχαίας Ρώμης. Πολλοί πλούσιοι Ρωμαίοι είχαν κτίσει πάνω στους σκεπασμένου με αμπέλια λόφους της, όμορφες εξοχικές επαύλεις, τις οποίες στόλιζαν με διάφορα έργα τέχνης.

  Η Πομπηία ήταν πόλη ανθηρή, με πληθυσμό 20.000-30.000 κατοίκους. Το 62 μ.Χ. έγινε ένας σφοδρότατος σεισμός, που συντάραξε την ωραία και πλούσια αυτή πόλη. Αλλά ο σεισμός αυτός δεν ήταν παρά το προμήνυμα για την ολοσχερή καταστροφή της. Πράγματι λίγα χρόνια αργότερα, στις 24 Αυγούστου του 79 μ.Χ., μετά από μια φοβερή έκρηξη του Βεζούβιου, ένα τεράστιο κύμα από στάχτη έθαψε για πάντα, μέσα σε λίγες ώρες, την εύθυμη, σπάταλη και πανέμορφη ρωμαϊκή πόλη. Στην αρχή σηκώθηκε ένα φοβερό σύννεφο από στάχτη, η οποία σκέπασε την πόλη σε ύψος ενός μέτρου. Μόλις αντιλήφθηκαν οι κάτοικοι της Πομπηίας τη θεομηνία, άρχισαν να τρέπονται σε φυγή, παίρνοντας ο καθένας ό,τι μπορούσε να προφτάσει τις συνταρακτικές εκείνες στιγμές. Πολλοί όμως άλλαξαν γνώμη και ξαναγύριζαν αλλά τους έπιανε παραλυσία από τον πανικό.

 Ύστερα από το σύννεφο της στάχτης, κατέκλυσε την πόλη μία αφάνταστη καταιγίδα από ηφαιστειακά αναβλήματα και ελαφρόπετρα, που την σκέπασαν σε ύψος 3 και περισσότερα μέτρα, πάνω δε σ' αυτές επικάθησε νέο στρώμα από στάχτη και πέτρες, ώστε η σημερινή επίχωση φτάνει τα 6-7 μέτρα. Υπολογίζεται ότι περισσότερα από 2.000 άτομα τάφηκαν ζωντανά και πέθαναν έτσι από ασφυξία.

Η παλαιά πόλη είχε ξεχαστεί και κανείς δεν ήξερε την ύπαρξή της. Πρώτη ανακάλυψη τμήματος της Πομπηίας έγινε το 1592, τυχαία, κατά τις εργασίες για την κατασκευή του υπόγειου υδραγωγείου της πόλης Τόρε Ανουντσιάτα που βρίσκεται εκεί κοντά. Τότε βρέθηκαν πολλά σημαντικά αντικείμενα, που μαζί με όσα ανακάλυψαν σε κατοπινές ανασκαφές αποτελούν σήμερα έναν πραγματικό θησαυρό τέχνης. Οι ανασκαφές έφεραν την Πομπηία ζωντανή στα μάτια μας, αποκαλύπτοντας πολλές λεπτομέρειες της καθημερινότητας των κατοίκων της. Διασώθηκαν, προστατευμένες απ' τη φθορά του χρόνου, όλες οι πλούσιες επαύλεις, με τις πολυάριθμες τοιχογραφίες τους, η αγορά, οι πολυάριθμοι ναοί, το μικρό και το μεγάλο θέατρο, οι αψίδες, οι κρήνες, τα καταστήματα, τα ιδιωτικά σπίτια. Διασώθηκαν και λεπτομέρειες που μας δείχνουν τον ξαφνικό θάνατο της πόλης, από την καθημερινή ζωή που διακόπηκε απότομα. Άνθρωποι που έτρωγαν ξαπλωμένοι στα ανάκλιντρα, άνθρωποι που πνίγηκαν απ' τις αναθυμιάσεις προσπαθώντας να ξεφύγουν απ' το φριχτό θάνατο. Στα τραπέζια των πανδοχείων βρέθηκαν παρατημένα τα κύπελλα και τα πιάτα, σ' ένα δωμάτιο βρέθηκαν τα σώματα επτά παιδιών που ο θάνατος τα είχε προλάβει ενώ έπαιζαν.

Ασύγκριτα μεγάλη είναι η αξία των ερειπίων της Πομπηίας, γιατί μας έδωσε μια ιδέα ρωμαϊκής πόλης στο σύνολό της, μέσα στην άνθηση της ακμής και του πλούτου της. Οι ανακαλύψεις αυτές τράβηξαν το παγκόσμιο ενδιαφέρον, Ποιητές, πεζογράφοι, καλλιτέχνες και γενικά ολόκληρος ο διανοούμενος κόσμος στράφηκε προς την Πομπηία.


πηγή: Albert Demaziere, «Η καταστροφή της Πομπηίας», Ιστορία Εικονογραφημένη, τχ.56 (Φεβρουάριος 1973), σελ.78-89

πηγή: http://www.mixanitouxronou.gr/entiposiako-vinteo-apo-tis-teleftees-ores-tis-pompiias/

ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΗΦΑΙΣΤΕΙΑΚΕΣ ΕΚΡΗΞΕΙΣ

    Ο ηφαιστειακός κίνδυνος στον Ελλαδικό χώρο περιορίζεται στα ενεργά ηφαίστεια της Σαντορίνης και της Νισύρου και σε ακτίνα μερικών δεκάδων χιλιομέτρων από αυτά.


ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΡΗΞΗ

• Να είστε προετοιμασμένοι για τα φαινόμενα που συνοδεύουν τις ηφαιστειακές εκρήξεις, όπως, εκτίναξη αναβλημάτων, πυροκλαστικές ροές (συμπυκνωμένη ηφαιστειακή τέφρα που κινείται με μεγάλες ταχύτητες), λασποροές, κατολισθήσεις, σεισμούς, έκλυση τοξικών αερίων, πτώση ηφαιστειακής στάχτης και τσουνάμι. 

• Εάν κατοικείτε σε περιοχή κοντά σε ηφαίστειο καταστρώστε οικογενειακό σχέδιο εκκένωσης και επιλέξτε κατάλληλη οδό διαφυγής σύμφωνα με τις οδηγίες των Αρχών.

ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΡΗΞΗΣ

Εάν βρεθείτε σε μικρή απόσταση από την έκρηξη:

• Απομακρυνθείτε άμεσα και κινηθείτε σε περιοχές με σχετικά υψηλό υψόμετρο, διότι είναι πολύ πιθανό να συμβούν εκτινάξεις αναβλημάτων, ροές λάβας και πυροκλαστικές ροές καθώς και έκλυση τοξικών αερίων. 

• Ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες εκκένωσης της περιοχής που δίδονται από τις Αρχές.

Εάν βρεθείτε σε ικανή απόσταση από την έκρηξη αλλά υπάρχει πτώση ηφαιστειακής τέφρας:
α) εάν βρίσκεστε σε κλειστό χώρο:

• Ενημερωθείτε από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και το διαδίκτυο σχετικά με το αν πρέπει να εκκενώσετε την περιοχή ή να παραμείνετε εντός στεγασμένων χώρων. 

• Κλείστε όλες τις πόρτες και τα παράθυρα. Τοποθετήστε βρεγμένες πετσέτες κάτω από τις πόρτες και σφραγίστε με κολλητική ταινία πόρτες και παράθυρα που δεν κλείνουν αεροστεγώς.

• Εάν πάσχετε από χρόνια αναπνευστικά προβλήματα, μείνετε μέσα και αποφύγετε την άσκοπη έκθεση στην ηφαιστειακή τέφρα. Φορέστε μάσκα μιας χρήσεως για να προστατευθείτε από την ηφαιστειακή τέφρα που τυχόν έχει εισχωρήσει στον εσωτερικό χώρο.

• Εάν αισθανθείτε ερεθισμό στα μάτια, την μύτη ή τον λαιμό απομακρυνθείτε αμέσως από την περιοχή, διότι ο ερεθισμός αυτός οφείλεται πιθανότατα στην παρουσία τοξικών αερίων. Όταν βρεθείτε σε περιοχή χωρίς υψηλή συγκέντρωση τοξικών αερίων ο ερεθισμός παύει να υφίσταται. 

• Αν μπορείτε αποφύγετε την οδήγηση. Η ηφαιστειακή τέφρα δημιουργεί προβλήματα στους κινητήρες εσωτερικής καύσης και κάνει το οδόστρωμα ιδιαιτέρα ολισθηρό. Εάν η οδήγηση είναι απαραίτητη, οδηγείτε με μειωμένη ταχύτητα, ανεβασμένα παράθυρα και χωρίς κλιματισμό. Χρησιμοποιήστε προβολείς ομίχλης και άφθονο υγρό στους υαλοκαθαριστήρες.

• Εάν βρίσκεστε σε παράκτια περιοχή μετακινηθείτε προς περιοχές με υψηλότερο υψόμετρο καθώς διάφορα φαινόμενα που συνοδεύουν μια ηφαιστειακή έκρηξη μπορεί να προκαλέσουν θαλάσσια κύματα βαρύτητας (τσουνάμι). 

β) εάν βρίσκεστε σε ανοιχτό χώρο:

• Φορέστε μακριά ρούχα, προστατευτικά γυαλιά ασφαλείας και μάσκα μιας χρήσεως για να προστατευθείτε από την ηφαιστειακή τέφρα. 

• Προσπαθήστε να καλυφθείτε σε στεγασμένο χώρο. Εάν αυτό δεν είναι δυνατό, καλύψτε το κεφάλι σας για να προστατευθείτε από πτώση ηφαιστειακών υλικών μεγαλύτερου μεγέθους. 

• Αν μπορείτε αποφύγετε την οδήγηση, διαφορετικά οδηγείτε σύμφωνα με τις οδηγίες που δόθηκαν παραπάνω.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΚΡΗΞΗ

• Παραμείνετε σε στεγασμένο χώρο, ιδιαίτερα αν υπάρχει χρόνιο αναπνευστικό πρόβλημα. 

• Συνεχίστε να φοράτε προστατευτικά γυαλιά ασφαλείας καθώς και μάσκα μιας χρήσης. 

• Συνεχίστε να φοράτε μακριά ρούχα. 

• Καθαρίστε τις στέγες, των σπιτιών από την ηφαιστειακή τέφρα, η οποία μπορεί να γίνει πολύ βαριά και να προκαλέσει καταπτώσεις.

• Καθαρίστε τους εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους των σπιτιών από την ηφαιστειακή τέφρα.

πηγή: http://civilprotection.gr

Πώς δημιουργήθηκε η Σαντορίνη

Τα 10 πιο επικίνδυνα ηφαίστεια του κόσμου

Όμορφα, μεγαλόπρεπα και εξαιρετικά επικίνδυνα, κάποια ηφαίστεια του κόσμου, εκτός από το να εντυπωσιάζουν, ξυπνάνε και τους μεγαλύτερους φόβους μερικών που η έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. τους έχει στιγματίσει…

Soufriere Hills, Μοντσερράτ

Το πανέμορφο τροπικό νησί Μοντσερράτ της Καραϊβικής διαθέτει ένα… τέρας στο κέντρο του, το ηφαίστειο Soufriere Hills. Αφότου εξερράγη το 1995, συνεχίζει να συμπεριφέρεται άσχημα, καταστρέφοντας την πρωτεύουσα, το Plymouth, και καθιστώντας το μεγαλύτερο μέρος του νησιού μη κατοικήσιμο.

Krakatoa, ΙνδονησίαΜετά την καταστροφή της Πομπηίας από το Βεζούβιο, η έκρηξη του Krakatoa το 1883 είναι μία από τις χειρότερες που έχουν μείνει στην ιστορία. Ο ήχος της έκρηξης καταγράφεται ως ο πιο δυνατός που έχει υπάρξει ποτέ, με τους κρότους να ακούγονται σε απόσταση 5 χιλιάδων χιλιομέτρων κι όταν, ύστερα από 36 ώρες, έπαψαν οι εκρήξεις, το μισό νησί είχε εξαφανιστεί. Οι εκρήξεις προκάλεσαν τσουνάμι με κύματα ύψους 15 μέτρων με αποτέλεσμα τριακόσια χωριά να καταστραφούν και πάνω από 36 χιλιάδες άτομα να πνιγούν από τα μεγάλα κύματα.

Yellowstone Caldera, Ηνωμένες ΠολιτείεςΠρόκειται για ένα υπέρ-ηφαίστειο, το οποίο, η αλήθεια είναι, ακούγεται πολύ τρομακτικό. Ευτυχώς, τα τελευταία 2 εκατομμύρια χρόνια είχε μόλις 3 εκρήξεις, αλλά η πιθανότητα υδροθερμικών εκρήξεων οδήγησε τη Γεωλογική Έρευνα των Η.Π.Α. να το κατηγοριοποιήσει στις «μεγάλες απειλές».

Piton de la Fournaise, RéunionΈνα από το πιο ενεργά ηφαίστεια του κόσμου, το Piton de la Fournaise στο γαλλικό νησί Réunion του Ινδικού Ωκεανού, έχει σημειώσει μεγάλες εκρήξεις 4 φορές τα τελευταία 8 χρόνια. Εξαιρώντας το ηφαίστειο, το νησί αποτελεί ένα ειδυλλιακό, τροπικό νησί, το οποίο, μάλιστα, φιλοξενεί και το εξοχικό του ποδοσφαιριστή Ζινεντίν Ζιντάν.

Όρος Fuji, ΙαπωνίαΜια από τις πιο διάσημες κορυφές του πλανήτη, το όρος Fuji αποτελεί ένα από τα σύμβολα της Ιαπωνίας. Παρ’ όλο που κατατάσσεται στα ενεργά ηφαίστεια, το Fuji δεν έχει σημειώσει έκρηξη από το 1708, οπότε οι πιθανότητες δραστηριότητας θεωρούνται χαμηλές.

Όρος Bromo, ΙνδονησίαΗ Ινδονησία φαίνεται πως τα πηγαίνει… καλά με τα ηφαίστεια, μετρώντας αρκετά, όπως το Ijen, το Ranjani, το Semeru, το Kelimutu και πολλά άλλα. Το Bromo, όμως, στην ανατολική Ιάβα, έχει ύψος 2.329 μέτρα και η πιο πρόσφατη έκρηξή του έλαβε χώρα το 2011. Οι συνήθεις εκρήξεις του είναι μικρές και δεν διαρκούν πολύ, με μεγαλύτερες το 1915-1916 και το 1948. Το 2004 σημείωσε και μια θανάσιμη έκρηξη που κόστισε τη ζωή σε δύο άτομα.

Shishaldin, Αλάσκα, Η.Π.Α.Στις Αλεούτιες νήσους στην Αλάσκα, το Shishaldin θα ήταν ό,τι πρέπει για σκι, αν δεν είχε καταγεγραμμένες διάφορες εκρήξεις κατά τη διάρκεια του 19ου και του 20ου αιώνα. Έχει σημειώσει τις περισσότερες εκρήξεις στην Αλάσκα, αλλά δεν είναι όλες τους επιβεβαιωμένες. Η πιο πρόσφατη δραστηριότητά του ήταν το 1999.

Popocatepetl, ΜεξικόΔιαγράφεται πάνω από την πόλη του Μεξικού, όταν η ομίχλη το επιτρέπει, και φαίνεται πως η παρουσία του είναι μάλλον ανησυχητική για τους γεωλόγους. Η αυξανόμενη δραστηριότητά του συμπεριλαμβάνει διάφορες εκρήξεις ατμού και σκόνης και μια δυνατή έκρηξη στο κοντινό μέλλον μοιάζει πολύ πιθανό ενδεχόμενο.

Kilauea, ΧαβάηΤο ηφαίστειο Kilauea στο νησί της Χαβάης μπαίνει κι αυτό στη λίστα με τα πιο ενεργά του κόσμου, αποτελώντας ένα εκπληκτικό θέαμα: κόκκινη, καυτή λάβα να πέφτει αργά μέσα στον ωκεανό, προκαλώντας βρασμό στη θάλασσα και μεγάλα, άσπρα σύννεφα ατμού.

Όρος Αίτνα, ΙταλίαΤο… ευερέθιστο αυτό βουνό της Σικελίας κερδίζει τον τίτλο του πιο ενεργού ηφαιστείου της Ευρώπης και παρ’ όλο που σημειώνει σχεδόν μόνιμη δραστηριότητα, αποτελεί μεγάλη τουριστική ατραξιόν. Οι τουρίστες μπορούν να πάνε εκδρομή και να εξερευνήσουν τα χωράφια από λάβα, τις ηφαιστειακές σπηλιές, τα τούνελ και τις ρωγμές, προσέχοντας πάντα να κρατούν τις αποστάσεις τους.

πηγή: http://www.clickatlife.gr/taksidi/story/46309

Τι πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση σεισμού

Κατά τη Διάρκεια του σεισμού

• Όταν αισθανθείτε μια σεισμική δόνηση, μπείτε αμέσως κάτω από ένα γραφείο ή ένα πολύ γερό τραπέζι. Σταθείτε μακριά από παράθυρα, βιβλιοθήκες, μεγάλους καθρέπτες και άλλα βαριά αντικείμενα που μπορούν να πέσουν. Προσέχετε τους σοβάδες και τα διάφορα αντικείμενα της οροφής (γύψινες διακοσμήσεις κ.α). Παραμείνετε καλυμμένοι μέχρι να σταματήσει η δόνηση. Εάν το έπιπλο που σας προστατεύει, μετακινηθεί, προσπαθήστε να το ακολουθήσετε. Στη συνέχεια, θα βρείτε ορισμένες επιπρόσθετες συμβουλές σε περίπτωση που βρεθείτε σε συγκεκριμένους χώρους
• Εάν βρίσκεστε σε ΨΗΛΟ ΚΤΙΡΙΟ και κοντά σας δεν υπάρχει γραφείο η τραπέζι, κινηθείτε προς τον εσωτερικό τοίχο και προστατέψτε το κεφάλι σας με τα χέρια. Μη χρησιμοποιήσετε ανελκυστήρα. Μην εκπλαγείτε εάν ο συναγερμός ή το αυτόματο σύστημα καταιονισμού τεθεί σε λειτουργία.
• Εάν βρίσκεστε σε εξωτερικό χώρο, απομακρυνθείτε από δέντρα, πινακίδες, κτίρια, ηλεκτρικά καλώδια και κολώνες.
• Εάν βαδίζετε σε πεζοδρόμιο κοντά σε κτίρια, προχωρήστε προς την είσοδο του πλησιέστερου, για να προστατευτείτε από τα διάφορα αντικείμενα που μπορούν να πέσουν, όπως τούβλα, γυαλιά, σοβάδες, κ.α.
• Εάν οδηγείτε, σταματήστε στην άκρη του δρόμου. Αποφύγετε τις διασταυρώσεις, τις γραμμές μεταφοράς του ηλεκτρικού ρεύματος και άλλες πηγές κινδύνου. Παραμείνετε μέσα στο όχημα μέχρι να σταματήσει η δόνηση.
• Εάν βρίσκεστε σε μεγάλα καταστήματα με πολύ κόσμο ή σε δημόσιους χώρους συνάθροισης κοινού, μη σπεύσετε προς τις εξόδους. Απομακρυνθείτε από ράφια με αντικείμενα που μπορούν να πέσουν.
• Εάν βρίσκεστε σε αναπηρική καρέκλα, μην προσπαθήσετε να σηκωθείτε. Μετακινηθείτε σε σημείο που μπορείτε να προφυλαχθείτε εφόσον αυτό είναι δυνατό, ασφαλίστε τους τροχούς και προστατέψετε το κεφάλι με τα χέρια σας.
• Εάν βρίσκεστε στην κουζίνα, φύγετε μακριά από το ψυγείο, το φούρνο και τα ντουλάπια που βρίσκονται ψηλά.
• Εάν είσαστε μέσα σε στάδιο ή θέατρο, παραμείνετε στο κάθισμά σας και προστατέψτε το κεφάλι με τα χέρια σας. Μην προσπαθήσετε να διαφύγετε προτού σταματήσει η δόνηση. Αποφύγετε να τρέξετε προς τις εξόδους

Μετά το σεισμόΈνας σύντομος κατάλογος

• Να είστε προετοιμασμένοι για μετασεισμούς και σχεδιάστε πού θα προστατευθείτε όταν αυτοί συμβούν.
• Ελέγξτε για τραυματίες. Δώστε τις πρώτες βοήθειες, εάν αυτό είναι αναγκαίο.
• Παραμείνετε ήρεμοι και καθησυχάστε τους άλλους.
• Αποφύγετε τα σπασμένα γυαλιά.
• Ελέγξτε για πυρκαγιά. Πάρτε τις κατάλληλες προφυλάξεις.
• Ελέγξτε τις παροχές φυσικού αερίου, νερού και ηλεκτρικού ρεύματος. Εάν υπάρχει ζημιά σε κάποια από αυτές, θέστε την εκτός λειτουργίας. Εάν υπάρχει διαρροή φυσικού αερίου, μη χρησιμοποιήσετε σπίρτα, φανό, συσκευές ή ηλεκτρικούς διακόπτες. Ανοίξτε τα παράθυρα, εγκαταλείψτε το κτίριο και ειδοποιήστε σχετικά την εταιρία φυσικού αερίου.
• Εάν εξαιτίας της δόνησης το ακουστικό του τηλεφώνου έχει φύγει από τη θέση του, επανατοποθετείστε το και χρησιμοποιήστε το τηλέφωνο μόνο σε περίπτωση ανάγκης.
• Συντονιστείτε με το σταθμό εκπομπής εκτάκτων αναγκών στο ραδιόφωνο ή την τηλεόραση. Ακούστε τα ενημερωτικά δελτία.
• Παραμείνετε έξω από το κατεστραμμένο κτίριο.

Οικογενειακός Σχεδιασμός - Ατομική & Οικογενειακή ετοιμότητα

• Δημιουργήστε ένα οικογενειακό αντισεισμικό σχέδιο.
• Να γνωρίζετε τα ασφαλή σημεία σε κάθε δωμάτιο (κάτω από τραπέζια, γραφεία ή τους εσωτερικούς τοίχους).
• Να γνωρίζετε τα επικίνδυνα σημεία (παράθυρα, καθρέπτες, κρεμάμενα αντικείμενα, τζάκια και ψηλά έπιπλα).
• Κάνετε πρακτικές ασκήσεις. Φυσικά, ερευνείστε ποιοι είναι οι ασφαλείς χώροι για τον εαυτό σας και τα παιδιά σας.
• Μάθετε να προσφέρετε πρώτες βοήθειες και τεχνικές ανάνηψης.
• Αποφασίστε σε ποιο σημείο θα συναντηθεί η οικογένειά σας, σε περίπτωση που χαθείτε.
• Να έχετε έναν κατάλογο με αριθμούς τηλεφώνων εκτάκτου ανάγκης.
• Επιλέξτε ένα φίλο εκτός περιοχής ή συγγενή, που τα μέλη της οικογένειάς του μπορούν να τηλεφωνήσουν μετά το σεισμό και να ειδοποιήσουν για την κατάστασή σας.
• Ετοιμάστε ένα φορητό σάκο επιβίωσης για τη δουλειά και το ταξίδι.

πηγή: http://www.fireservice.gr/pyr/site/home/Various/advices/se+periptosi+sismu/se+periptosi+sismu.csp

Πώς γεννιέται ένας σεισμός

Η λιθόσφαιρα της Γης αποτελείται από επτά μεγάλες πλάκες (Αφρικανική, Ευρασιατική, Ινδο-Αυστραλιανή, Ανταρκτική, πλάκα του Ειρηνικού, Βορειο-Αμερικανική, Νοτιο-Αμερικανική). Υπάρχουν όμως και αρκετές μικρότερες. Οι πλάκες κινούνται προς διαφορετικές διευθύνσεις. Τα βέλη δείχνουν την κίνησή τους.

Η λιθόσφαιρα δεν είναι ενιαία αλλά απαρτίζεται από ένα σύνολο μεγάλων και μικρότερων πλακών που ολισθαίνουν πάνω στο υποκείμενο παχύρρευστο μανδυακό υλικό (ασθενόσφαιρα) πραγματοποιώντας σχετικές μεταξύ τους κινήσεις. Οι πλάκες αυτές λέγονται λιθοσφαιρικές πλάκες. Τα αίτια κίνησής τους πιθανόν να είναι οι οριζόντιες εφαπτομενικές κινήσεις που ασκούνται στον πυθμένα τους από τα θερμικά ρεύματα μεταφοράς τα οποία δημιουργούνται στον ασθενοσφαιρικό μανδύα.
Η θεωρία που ερμηνεύει ικανοποιητικά το σύνολο των γεωλογικών και γεωφυσικών παρατηρήσεων, που σχετίζονται με την ενεργό τεκτονική δράση και κατά συνέπεια και με τη σεισμική δράση, είναι αυτή που περιγράφει την κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών.

Οι λιθοσφαιρικές πλάκες αλλού αποκλίνουν, αλλού συγκλίνουν και αλλού η μία κινείται παράλληλα - εφαπτομενικά σε σχέση με τη διπλανή της.
Στις περιοχές που αποκλίνουν οι λιθοσφαιρικές πλάκες -μεσοωκεάνιες ράχεις- θερμό ασθενοσφαιρικό υλικό βγαίνει στην επιφάνεια, ψύχεται, στερεοποιείται και οδηγεί έτσι στη δημιουργία νέας λιθόσφαιρας κατά μήκος των δύο πλευρών των ράχεων (π.χ. μεσοωκεάνια ράχη Ατλαντικού ωκεανού, απομάκρυνση Αμερικανικής - Αφρικανικής πλάκας).

Στις περιοχές που ολισθαίνουν οριζόντια η μία πλάκα σε σχέση με την άλλη, η κίνηση γίνεται κατά μήκος κατακόρυφων ρηγμάτων μετασχηματισμού.
Στην περίπτωση της σύγκλισης των πλακών η πυκνότερη από τις δύο βυθίζεται κάτω από την άλλη μέχρις ότου λιώσει η πρώτη μέσα στο θερμό μανδυακό υλικό κι έτσι καταστρέφεται λιθοσφαιρικό υλικό. Η δημιουργία νέου ωκεάνιου φλοιού στις μεσοωκεάνιες ράχεις αντισταθμίζεται λοιπόν με την καταστροφή αντίστοιχης ποσότητας στις περιοχές σύγκλισης πλακών, οπότε η συνολική επιφάνεια της Γης παραμένει "σταθερή".

Αποτέλεσμα της σχετικής κίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών είναι η αργή παραμόρφωση των πετρωμάτων στις παρυφές τους. Για το λόγο αυτό, στα πετρώματα που βρίσκονται κοντά στις περιοχές αυτές συσσωρεύονται τεράστια ποσά δυναμικής ενέργειας (ενέργεια ελαστικής παραμόρφωσης πετρωμάτων), και αναπτύσσονται μεγάλες τάσεις που συνεχώς αυξάνουν. Όταν οι τάσεις αυξηθούν τόσο πολύ, ώστε να υπερβούν το όριο αντοχής του λιθοσφαιρικού υλικού στο σημείο αυτό επέρχεται θραύση. Ταυτόχρονα πραγματοποιείται απότομη σχετική κίνηση των δύο τμημάτων που έχουν προκύψει κατά μία επιφάνεια έως ότου ισορροπήσουν σε νέες θέσεις. Η επιφάνεια αυτή είναι το σεισμικό ρήγμα. Τη χρονική αυτή στιγμή γεννιέται ένας σεισμός.

Δημιουργία τόξου που αποτελείται από ωκεάνια τάφρο, ηφαιστειακό - νησιωτικό τόξο και οπισθοτάφρο σε περιοχή υποβύθισης μιας ωκεάνιας λιθοσφαιρικής πλάκας κάτω από την άλλη.

Δημιουργία μεσοωκεάνιας ράχης σε περιοχή απόκλισης των λιθοσφαιρικών πλακών και άνοδος θερμού υλικού (μάγματος). Η οριζόντια κίνηση των πλακών συμβαίνει κατά μήκος ενός ρήγματος μετασχηματισμού

ΠΗΓΗ: http://www.oasp.gr/node/203